تونل انجماد فضایی یا حجم تعریف شده براساس نیاز سفارش مشتری و ایجاد هوای سرد از دمای 20- تا 60-درجه سانتیگراد در زمان تعریف شده جهت محصولات مورد نیاز سفارش نظیر گوشت قرمز، سفید و غیره است.
دلایل نیاز به تونل انجماد
انجماد سریع، انجماد فوق سریع HQF : با توجه به تشکیل تمامی محصولات غذایی از بافت سلول و وجود آب در سلول چنانچه نگهداری محصولات در مدت طولانی مدنظر باشد این محصول بصورت فریز شده بایستی نگهداری گردد چنانچه محصول نگهداری در زمان فریز مدت طولانی عمل انجماد انجام گردد باعث تشکیل کریستال های یخ درشت در داخل بافت سلولی محصول می شود و این کریستال درشت باعث ترکیدن سلول و از بین رفتن بافت طبیعی سلول و تغییر شکل مزه و رنگ محصول درحال نگهداری می گردد .
پس جهت جلوگیری از فرایند فوق و تخریب سلول بایستی عمل انجماد بصورت سریع و فوق سریع(IQF) انجام گیرد تاتشکیل کریستال یخ داخل سلول بصورت چند تایی و ریز باشد و عمل ترکیدگی سلول اتفاق نیافتد بعد از نگهداری در سردخانه زیر صفر و ارائه به بازار و باز شدن یخ محصول بصورت کاملا تازه طبیعی و فاقد تغییر شکل است.
روش های انجماد
معمولی، انجماد سریع، انجماد فوق سریع IQF:
-تونل انجماد با کنوکسیون اجباری(وزش هوا) ـ تونل انجماد با کنوکسیون طبیعی ـ تونلهای انجماد با سیستم غوطه ور کردن محصول در مایع انجماد ـ تونل انجماد غیرمستقیم
-تونل با کنوکسیون اجباری(وزش هوا): این روش در سیستم تونل انجماد معمولی، سریع و IQF کاربرد دارد. محصول بصورت باکس شده در چرخ چیده ـ در تونلهای انجماد معمولی و انجماد سریع و محصول بصورت باکس در تونل انجماد قرار می گیرد .
تونل انجماد با کنوکسیون طبیعی
این روش فقط در تونل انجماد معمولی کاربرد دارد و محصول در فضای سرد قرار گرفته و در مدت زمان بیشتر از دو روش انجماد سریع و انجماد فوق سریع نیازمند است این روش دمای بین 20- تا 40-سانتیگراد، است و برای محصولات پروتئینی و غیره مورد نیاز سفارش مشتری کاربرد دارد.
روش تونل غوطه وری:در این روش استخر تونل انجماد با توجه به نوع محصول با متریال مایع (سیال) پر می گردد که این سیال می تواند آب و شکر، آب و نمک باشد.
درروش غوطه وری با توجه به تماس مستقیم محصول امکان نفوذ مایع سرد یا نفوذ مایع محصول به سیال وجود دارد که به این عمل اسمز می گویند. با توجه به کیفیت محصول و در خواست مشتری امکان سنجش نفوذ قابل پیش بینی می باشد به عنوان مثال امکان نفوذ نمک به گوشت یا امکان نفوذ شکر به محصول مرکبات وجود دارد.در این روش وزن محصول بعد از انجماد اضافه میگردد
این روش بهترین روش جهت کاربرد محصولات تولید صنعتی است به عنوان مثال آبکاری قطعات با توجه به نیاز شوک سرمایی شدید یا تعریف شده، سنجش فرم و دوام قطعه تولیدی صنعتی مورد آزمایش.
در تونلهای انجماد غوطه وری بهترین حالت برای محصولات پروتئینی نظیر ماهی، میگو، گوشت قرمز، گوشت سفید می تواند مفید باشد و محصولات بعد از انجماد دارای پوشش نازک آب نمک می باشد.
مزایای تونل انجماد
یکی از مزایای استفاده از تونلهای انجماد برای انجماد مواد غذایی، کم بودن زمان مورد نیاز است. انجماد سریع مانع تشکیل کریستالهای یخی بزرگ در محصولات میشود. این کریستالهای بزرگ موجب افت کیفیت ماده غذایی مورد نظر میشود. بنابراین، انجماد سریع تا حدود زیادی باعث حفظ شکل، رنگ، بو و مزه محصول میشود. مزیت دیگر روش های iqf، امکان جداسازی تک به تک محصولات در زمان انجماد است که موجب تولید محصول با کیفیتتر نسبت به حالت انجماد توده ای است. این موضوع از نظر ماندگاری غذا و استفاده مشتری به اندازه مورد نیازش اهمیت دارد.
کاربردهای تونل انجماد
بازار مواد غذایی منجمد به سرعت در حال رشد است. شرکت ها میخواهند محصولات غذایی خود را منجمد کرده و آن ها را به شکل دیگری به فروش برسانند. تونل انجماد سیستمی است که یک تسمه نقاله را به کار گرفته و مواد غذایی مانند توت، ماهی کوچک، گوشت و غیره را به صورت پیوسته منجمد میکند. بیشتر تونلهای انجماد در حال حاضر بر روی سرعت فریز کردن متمرکز شدهاند.